Αυτή την εβδομάδα δημιουργήθηκε παγκοσμίως η ελπίδα πως η πορεία της νόσου Αλτσχάιμερ μπορεί μέσω μιας καινούργιας, πειραματικής θεραπείας να αλλάξει.Περίπου 55 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως έχουν άνοια, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας – το Αλτσχάιμερ αποτελεί την κύρια αιτία της.

Μιλώντας στην «Κ», ο καθηγητής του Johns Hopkins και κορυφαίος ερευνητής της νόσου Αλτσχάιμερ παγκοσμίως, Κωνσταντίνος Λυκέτσος, μοιάζει συγκρατημένος όσον αφορά τα αποτελέσματα της δοκιμής. «Είναι ένα καλό νέο, αλλά θα υπάρξουν πάρα πολλά προβλήματα», δηλώνει ο κ. Λυκέτσος.

Το πρώτο από αυτά, τονίζει, είναι οι κίνδυνοι, καθώς πάνω από το 10% των ασθενών που έλαβαν το πειραματικό φάρμακο στο πλαίσιο της δοκιμής παρουσίασε αλλοιώσεις στον εγκέφαλο, ένα μικρότερο ποσοστό είχε μικρές αιμορραγίες στον εγκέφαλο και δύο συμμετέχοντες πέθαναν – «ίσως επειδή εκτός από τη λήψη φαρμάκου είχαν και συννοσηρότητα», αναφέρει.

Ένα άλλο θέμα είναι το όφελος σε σχέση με το κόστος του φαρμάκου. «Φαίνεται ξεκάθαρα ότι η κλινική επίδραση είναι στατιστικά σημαντική, άρα δεν είναι τυχαία», αναφέρει.

Η επίδραση είναι πάρα πολύ μικρή, δεν καθυστερεί πάρα πολύ την πρόοδο της νόσου, ενώ το κόστος για κυβερνήσεις και πολίτες είναι σημαντικό.

Παρ’ όλα αυτά, η επίδραση είναι «πάρα πολύ μικρή», τονίζει – «δεν καθυστερεί πάρα πολύ την πρόοδο της νόσου». Ουσιαστικά, αυτό που έδειξαν τα αποτελέσματα ήταν ότι, στον ενάμιση χρόνο που διήρκεσε η δοκιμή, η νόσος προόδευσε και για όσους συμμετέχοντες πήραν το φάρμακο, αλλά κατά τι πιο αργά.

Η έρευνα

Πιο συγκεκριμένα, στην έρευνα χρησιμοποιήθηκε μια κλίμακα με 18 πόντους, λέει ο κ. Λυκέτσος, όπου στο 0 ο ασθενής δεν έχει κανένα πρόβλημα, ενώ στο 18 είναι βαριά άρρωστος. Οι 1.795 ασθενείς που συμμετείχαν στη δοκιμή ήταν περίπου στο 3,2 στην κλίμακα όταν αυτή ξεκίνησε, σύμφωνα με τη δημοσίευση των ερευνητών στο επιστημονικό περιοδικό New England Journal of Medicine – είχαν δηλαδή πολύ ελαφριά συμπτώματα της νόσου, εξηγεί ο κ. Λυκέτσος. Ενάμιση χρόνο αργότερα, οι 898 που πήραν το φάρμακο σημείωσαν αύξηση κατά 1,21 στην κλίμακα, ενώ οι 897 που δεν το πήραν είχαν 1,66. «Η διαφορά ήταν 0,45», δηλώνει ο κ. Λυκέτσος. «Πάρα πολύ μικρή επίδραση», τονίζει για το φάρμακο, «εκεί εστιάζεται η συζήτηση».

Μικρό το όφελος

Αυτό που κάνει το μονοκλωνικό αντίσωμα Lecanemab, υπογραμμίζει ο κ. Λυκέτσος, είναι ότι «βγάζει» τη βήτα αμυλοειδή πρωτεΐνη από τον εγκέφαλο – «το αν αυτές οι πρωτεΐνες είναι η μοναδική αιτία της εγκεφαλικής βλάβης είναι αβέβαιο», λέει στην «Κ».

Αλλά όταν κάποιος είναι συμπτωματικός, τονίζει, η εγκεφαλική βλάβη έχει ήδη ξεκινήσει. Καθώς το φάρμακο, αν εγκριθεί, αναμένεται να κοστίζει πολ-λές χιλιάδες δολάρια στις κυβερνήσεις και στους πολίτες, ο ίδιος παραμένει διστακτικός όσον αφορά τη χρήση του. «Το όφελος είναι μικρό», λέει ο κ. Λυκέτσος, «και το κόστος είναι σημαντικό».